Dù ĐBSCL đang đóng góp hơn 50% sản lượng nông nghiệp, trên 90% lượng lương thực xuất khẩu và khoảng 70% trái cây của cả nước, tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc dùng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) tại các tỉnh vùng này đang ở mức báo động, chưa thực sự bền vững.
Cần thay đổi phương thức tiếp cận
Theo Cục BVTV (Bộ NNPTNT), lượng phân bón vô cơ đang được sử dụng ở ĐBSCL cao hơn 35,3% so với trung bình toàn quốc, trong khi lượng phân hữu cơ sử dụng chỉ bằng 27,3%. Cá biệt, có tỉnh có lượng sử dụng phân bón vô cơ gấp gần 4 lần trung bình toàn quốc.
Lượng sử dụng thuốc BVTV hóa học tại khu vực này cũng đang cao hơn mức trung bình cả nước 71,9%, có tỉnh gấp xấp xỉ 3 lần…
Thứ trưởng Bộ NNPTNT Lê Quốc Doanh cũng cho rằng, những năm vừa qua, không chỉ mặt hàng phân bón, thuốc BVTV, mà giống dùng để sản xuất ở vùng này cũng rất cao: “Có nơi dùng 150kg, thậm chí có nơi dùng 200kg giống lúa trên 1ha diện tích. Chính vì lượng giống dùng nhiều như thế dẫn đến lượng phân bón, thuốc BVTV, nước cũng tăng lên”.
“Để làm được điều này thì vai trò của địa phương và người nông dân là quan trọng nhất. Bên cạnh đó, vai trò của các hiệp hội và các doanh nghiệp cũng đóng vai trò dẫn dắt hình thành các chuỗi liên kết, chuỗi giá trị” – Thứ trưởng Lê Quốc Doanh nói và cho biết, trong thời gian vừa qua các doanh nghiệp sản xuất phân, giống, thuốc lớn đã vào cuộc và có những hành động, mô hình rất thiết thực như canh tác lúa thông minh; mô hình kinh tế tuần hoàn…
Lãnh đạo Bộ NNPTNT cũng giao Cục BVTV phải thay đổi phương thức tiếp cận, phải quản lý cả chuỗi thành hệ thống mới hiệu quả. Tránh tình trạng chỉ quản lý và siết chặt đầu vào và lơ là, ít quan tâm đến khâu hướng dẫn sử dụng, hướng dẫn cho người dân phân biệt hàng thật, giả, kém chất lượng như trước đây.
Tập huấn sử dụng hợp lý phân bón, thuốc BVTV
Để tiết giảm sử dụng thuốc BVTV cũng như khuyến khích phát triển sản xuất và sử dụng thuốc BVTV sinh học, đại diện Hiệp hội Sản xuất và kinh doanh thuốc BVTV Việt Nam cho rằng, cần tổ chức tập huấn cho cả nông dân và đại lý về kiến thức liên quan đến sử dụng hợp lý và hiệu quả phân bón, thuốc BVTV.
Thuốc BVTV sinh học là xu hướng tất yếu nên các chính sách khuyến khích sử dụng cần ưu tiên và cụ thể hơn.
Cơ quan quản lý cũng cần nghiên cứu cắt giảm các điều kiện trong việc công nhận thuốc BVTV sinh học; giảm thuế nhập, thuế sản xuất trong nước.
Đồng thời, bổ sung các chính sách hỗ trợ sản xuất cho doanh nghiệp và nông dân với mức từ 30 – 40%. Ngoài ra, việc nghiên cứu các sản phẩm phải có trọng điểm, tránh tràn lan rồi sản phẩm không đưa được vào ứng dụng.
Ông Lê Thanh Tùng – Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt cho biết, cây rau màu là lợi thế rất lớn ở các tỉnh ĐBSCL, tuy nhiên lại có rất ít nghiên cứu, điều tra, thống kê việc sử dụng phân bón, thuốc BVTV.
Ông Tùng kiến nghị thời gian tới cần cho phép Cục BVTV, Cục Trồng trọt hoặc là Cục Quản lý chất lượng nông, lâm, thủy sản có đánh giá chi tiết và cụ thể hơn nữa việc sử dụng các vật tư nông nghiệp cho sản phẩm rau.
“Chúng ta không chỉ đánh giá về các dư lượng thuốc BVTV ảnh hưởng đến sức khỏe con người mà còn cần đánh giá cả việc tiết kiệm trong sử dụng, tạo sự minh bạch và bền vững trong sản xuất”, ông Tùng nói.
Nguồn: https://danviet.vn/chuyen-gia-hien-ke-go-kho-cho-vua-lua-cay-an-qua-dbscl-2021082917433115.htm
